Hilary Mantel, A change of climate. London, 1994.
Dit is de eerste niet-historische roman die ik van Hilary Mantel las. Als je wilt kun je de periode waarin het eerste deel speelt, Zuid-Afrika in de tijd van de invoering van de apartheidspolitiek, historisch noemen. Maar het is vooral een roman.
Ik weet niet goed wat ik ermee aan moet. De mannelijke hoofdpersoon is zo ongelofelijk naïef en te goed voor deze wereld. Slechtheid bestaat niet. Maar het bezoekt hen (hem en zijn vrouw) wel: ze krijgen in Afrika een tweeling, en die baby’s, zo is het vermoeden, worden gestolen door kindermoordende medicijnmannen, omdat ze een van haar hulpen, de tuinman, niet vriendelijk genoeg toegesproken heeft. Eén van de twee kinderen vinden ze terug, de ander is definitief weg. Zij houdt op naïef te zijn, maar haar leven verandert ze niet: steeds voor anderen te wezen, zich niet verzetten, ook niet tegen de naïviteit van haar man, hoewel ze die feitelijk niet deelt. Ze verhuizen ergens in het boek ook nog naar Engeland: een van de changes of climate die in het verhaal aan de orde zijn.
Ze houden het feit van het verloren kind geheim, maar het komt uiteindelijk toch uit, de nog levende helft van de tweeling weet het nu ook en zal er wel mee te stellen krijgen, maar daar lezen we niets meer over.
Aan het eind gaat de echtgenoot vreemd, zijn vrouw zet hem de deur uit – nóg a change of climate – en op het moment dat hij zal vertrekken komt hun ‘logee’ van dat moment, een volkomen gestoord en zelfdestructief meisje waar ze, zonder veel succes, proberen voor te zorgen weer het tuinpad opgekropen. Ze lopen samen op haar toe en dan is het boek uit. We mogen concluderen: ze zullen wel niet de moeite nemen te scheiden en gewoon hun leventje voortzetten. Toch maar geen verandering.
Hilary Mantel kan mooi schrijven, maar het is toch niet het soort boek dat me aantrekt. De volstrekt buitenaardse ‘goedheid’ van de hoofdpersonen heeft me ook niet kunnen overtuigen, ook al is duidelijk dat de goedheid ook een vorm van zwakte is. Het niet overtuigende van wat misschien de kern van het boek is, dat is toch wel het voornaamste punt van kritiek.