De Balkan heeft als bron en locatie van oorlogen een goede reputatie. Ik sluit niet uit, dat het niet starten van de toelatingsprocedure met Albanië en Noord-Macedonië tot de EU een van de stappen is die bij nader inzien hebben bijgedragen aan de volgende oorlog daar.
Al een tijd staat de snelle uitbreiding van de EU naar landen in Zuid- en Midden-Europa zoals die vooral in 2004 plaatsvond ter discussie. Was het wel verstandig om zoveel landen tegelijk toe te laten? De vraag is des te prangender omdat het om landen ging met veelal een geschiedenis van gebrekkige democratische, institutionele en economische ontwikkeling.
Ook verdieping van de EU staat regelmatig op de agenda. Met name Macron heeft versteviging van de supranationale functies van de EU als dringende hervorming van de EU benoemd: een Europees defensie- en veiligheidsverdrag, een gemeenschappelijke grenspolitie en één Europees asielbeleid, to name a few
Ondertussen lopen interne spanningen op, over Europese waarden en instituties, over grenzen en immigratie, over entree en exit. Dat geldt voor de vergaderingen van de regeringsleiders en parlementariërs, maar dat geldt ook voor de pro- of anti-Europese stemming onder de burgers. En in deze situatie, waarin wensen tot uitbreiding strijden met wensen tot verdieping, besluit de vergadering van regeringsleiders, door een ‘nee’ van Macron en Rutte, dat Albanië en Noord-Macedonië nog lang niet mee mogen doen. De pro-verdieper Macron en de anti-uitbreider Rutte hebben elkaar plotseling gevonden. De uitkomst is op beide polen negatief: de EU is niet verbreed en haar samenhang is niet verdiept. Wel is het vertrouwen in haar beschaamd. Het besluit is door Albanië en Noord-Macedonië als onverwachte klap in het gezicht ervaren.
Ik sluit niet uit, dat het momentum richting EU in Albanië en Noord-Macedonië en de daarmee gepaard gaande ontwikkeling van democratische instituties en een onafhankelijke rechtspraak verloren zullen gaan. Dit maakt één ding duidelijk: de tegenstelling tussen verbreding of verdieping is een schijntegenstelling. De verdieping van de EU vraagt nu, op dít moment, in díe regio, juist om verbreding.
Welkom, Albanezen en Noord-Macedoniërs.
1 gedachte over “De EU: uitbreiden of verdiepen?”